Bộ Tài chính đang đề xuất áp dụng hai phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Mục đích của đề xuất này là nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch trong việc tính thuế, đồng thời tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.
Theo dự thảo, phương pháp đầu tiên sẽ được áp dụng khi người bán có thể xác định rõ giá mua và các chi phí liên quan đến bất động sản chuyển nhượng. Trong trường hợp này, cơ quan thuế sẽ áp dụng thuế suất 20% trên phần thu nhập chịu thuế, được xác định bằng giá bán trừ đi giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan.
Phương pháp thứ hai sẽ được áp dụng khi không xác định được giá mua và các khoản chi phí liên quan. Lúc này, thuế TNCN sẽ được tính trực tiếp trên giá chuyển nhượng, dựa trên biểu thuế suất lũy tiến theo thời gian nắm giữ tài sản. Ví dụ, nếu bất động sản được chuyển nhượng sau thời gian nắm giữ dưới 2 năm, mức thuế suất đề xuất là 10%. Nếu thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm, mức thuế là 6%. Trường hợp nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm, mức thuế áp dụng là 4%.
Đặc biệt, đối với các trường hợp bất động sản có nguồn gốc từ thừa kế, thời gian nắm giữ sẽ không được tính để áp dụng biểu thuế lũy tiến. Khi cá nhân nhận thừa kế và thực hiện chuyển nhượng tài sản, thuế TNCN vẫn được tính theo thuế suất 2%, tương tự quy định hiện hành.
Thời gian nắm giữ được xác định kể từ thời điểm cá nhân có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối với bất động sản cho đến lúc chuyển nhượng. Điểm mốc được tính từ thời điểm luật thuế mới có hiệu lực thi hành.
Cơ quan soạn thảo cho rằng, việc áp dụng thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản dựa trên thu nhập thực tế phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch. Điều này cũng tương đương với cách đánh thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay.
Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả phương pháp này, cần có hệ thống dữ liệu đầy đủ về lịch sử giao dịch bất động sản nhằm xác định chính xác giá vốn, kèm theo các điều kiện về hóa đơn, chứng từ chứng minh chi phí được khấu trừ. Đồng thời, việc thực hiện phải đồng bộ với chính sách liên quan đến đất đai, nhà ở và dựa trên nền tảng công nghệ thông tin đủ mạnh trong việc quản lý đăng ký và chuyển nhượng bất động sản.
Đại diện Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng, việc áp dụng hai phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản sẽ giúp tăng cường công bằng và minh bạch trong việc tính thuế, giảm thiểu tình trạng thuế thu nhập cá nhân thấp do không xác định được giá gốc và các chi phí liên quan đến bất động sản chuyển nhượng.
Hiện nay, tình hình kinh tế và thị trường bất động sản đang có nhiều biến động, khiến cho việc điều chỉnh chính sách thuế trở nên cấp thiết. Đề xuất này cũng phần nào giúp giảm thiểu rủi ro về việc thất thu thuế, từ đó tối ưu thu ngân sách .
