Ngày 2 và 5 tháng 8 năm 1964 là những ngày ghi dấu trong lịch sử của Hải quân Nhân dân Việt Nam, khi họ đã đạt được một trong những chiến thắng quan trọng nhất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Chiến thắng này không chỉ thể hiện tinh thần chiến đấu quả cảm và anh dũng của các chiến sĩ hải quân mà còn khẳng định khí phách và ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo của dân tộc Việt Nam.
Trước bối cảnh chiến lược ‘Chiến tranh đặc biệt’ của Mỹ tại miền Nam đang bị đẩy lùi, Mỹ đã lên kế hoạch mở rộng chiến tranh ra miền Bắc. Vào tháng 7 năm 1964, Mỹ đã tăng cường các hoạt động khiêu khích tại vùng biển miền Bắc bằng cách sử dụng tàu chiến và máy bay để tiến hành trinh sát và do thám. Nhận thức được tình hình này, từ cuối năm 1963, Trung ương Đảng đã chỉ đạo chiến lược rõ ràng: phải cảnh giác cao độ và sẵn sàng đối phó với mọi tình huống có thể xảy ra. Bộ Chính trị cũng đã ra chỉ thị về việc tăng cường sẵn sàng chiến đấu và đánh trả các hành động khiêu khích của địch.
Ngày 6 tháng 7 năm 1964, toàn Quân chủng Hải quân đã chuyển sang trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao. Sở chỉ huy tiền phương được thành lập tại sông Gianh và các tàu chiến được điều động đến các khu vực chiến lược để sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu chiến đấu. Vào đêm 31 tháng 7 năm 1964, Mỹ đã cho tàu khu trục Ma-đốc xâm phạm vùng biển Quảng Bình. Bộ Tư lệnh Hải quân đã quyết định sử dụng 3 tàu phóng lôi để phục kích và đánh trả. Mặc dù phải đối mặt với pháo kích và sự can thiệp của máy bay địch, các tàu phóng lôi của ta đã quả cảm lao vào đội hình tàu địch và tấn công bằng ngư lôi.
Trận đánh ngày 2 tháng 8 năm 1964 đã đánh đuổi tàu Ma-đốc ra khỏi lãnh hải Việt Nam, ghi dấu chiến thắng đầu tiên của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Sau đó, Mỹ đã dựng lên cái gọi là ‘Sự kiện Vịnh Bắc Bộ’ và phát động chiến dịch ‘Mũi tên xuyên’ để leo thang đánh phá miền Bắc. Đây là một bước leo thang trong cuộc chiến, thể hiện rõ mưu đồ của Mỹ trong việc mở rộng chiến tranh.
Ngày 5 tháng 8 năm 1964, Mỹ đã huy động hàng chục máy bay tập kích ồ ạt vào các căn cứ và kho tàng của Hải quân ta. Tuy nhiên, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã hiệp đồng chiến đấu chặt chẽ, bắn rơi 8 máy bay và bắt sống tên giặc lái Mỹ. Chiến thắng ngày 5 tháng 8 không chỉ là đòn trả đũa đích đáng mà còn chứng minh sự chủ động và tinh thần sẵn sàng chiến đấu cao của quân và dân miền Bắc trong việc bảo vệ đất nước.
Sau chiến thắng này, Bộ đội Hải quân và Phòng không được Đảng, Chính phủ và Quân ủy Trung ương tuyên dương công trạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi lời khen ngợi và ghi nhận chiến công của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam đã trở thành một dấu mốc lịch sử quan trọng, thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo và tinh thần quả cảm của quân và dân Việt Nam.
Thông tin thêm về sự kiện này có thể được tìm thấy tại các nguồn trực tuyến liên quan. Chúng ta có thể nhìn nhận rõ hơn về bối cảnh và chiến lược trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ qua các tài liệu lịch sử liên quan.
