Chuyển dịch từ quản lý sang quản trị nhà trường là một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình triển khai đổi mới giáo dục ở Việt Nam hiện nay. Để thực hiện thành công sự chuyển dịch này, đòi hỏi cán bộ quản lý giáo dục phải có năng lực chuyên môn sâu, tư duy đổi mới, tinh thần lãnh đạo và khả năng phát triển đội ngũ, cũng như khả năng huy động và phối hợp các nguồn lực một cách hiệu quả.
Theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong năm học 2024-2025, công tác quản trị tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, thường xuyên, và giáo dục nghề nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực. Các nhà trường đã chủ động xây dựng các hoạt động giáo dục phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên của mình; chủ động xây dựng phương án tuyển sinh, xây dựng các tổ hợp để học sinh lựa chọn, bố trí giáo viên và hợp đồng khi thiếu giáo viên, cũng như huy động các nguồn lực xã hội hóa giáo dục để phát triển nhà trường.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn một số tồn tại cần được khắc phục. Một số cán bộ quản lý cơ sở giáo dục vẫn chưa có nhận thức đầy đủ về yêu cầu đổi mới quản trị nhà trường, thiếu chủ động chuyển hướng từ quản lý sang quản trị nhà trường. Năng lực quản trị, quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục còn bất cập, đặc biệt là việc vận dụng các nguyên tắc quản trị hiện đại, quản lý tài chính, quản trị nhân sự theo hướng mở.
Ông Nguyễn Mai Trọng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học & THCS A Xing, cho rằng khó khăn trong việc chuyển từ quản lý sang quản trị trường học là do một số cán bộ quản lý cơ sở giáo dục vẫn theo cách quản lý hành chính truyền thống. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần thực hiện nghiêm túc, đầy đủ ‘3 công khai’ trong trường học, tích cực huy động nguồn lực xã hội hóa để đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị giảng dạy, học bổng để nâng cao chất lượng giáo dục.
Tương tự, ông Nguyễn Minh Tuấn, Hiệu trưởng Trường THCS Trung Hiếu, nhận định rằng còn không ít cán bộ quản lý làm việc theo lối mòn hành chính, thiếu tư duy phản biện, đổi mới. Để nâng cao nhận thức và năng lực quản trị hiện đại, ông đề xuất đội ngũ cán bộ quản lý cơ sở giáo dục cần được đào tạo lại và bồi dưỡng thường xuyên về quản trị nhà trường để theo kịp với yêu cầu đổi mới giáo dục.
TS Tôn Quang Cường, Chủ nhiệm khoa Công nghệ giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, đề xuất một số chính sách trọng tâm trong công tác quản trị nhà trường tích hợp sâu công nghệ. Ông cho rằng cần thiết lập Hệ thống thông tin quản lý giáo dục thống nhất, dựa trên dữ liệu lớn, và triển khai Hệ thống quản lý nguồn nhân lực theo hướng mở, tích hợp với hỗ trợ trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng giáo dục.
Tóm lại, chuyển dịch từ quản lý sang quản trị nhà trường là yêu cầu tất yếu trong đổi mới giáo dục ở Việt Nam hiện nay. Để thực hiện thành công sự chuyển dịch này, cần có sự thay đổi về nhận thức, năng lực quản trị, và ứng dụng công nghệ trong quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội.
