Thị trường lao động Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn khi làn sóng cắt giảm nhân sự đã và đang tác động mạnh mẽ đến tâm lý cũng như tinh thần làm việc của người lao động. Theo báo cáo thị trường lao động quý 2-2025 của Vieclam24h, các ngành như sản xuất, bán lẻ, tài chính và công nghệ đã bị ảnh hưởng đáng kể bởi làn sóng cắt giảm nhân sự này. Nỗi lo bị sa thải không chỉ gia tăng mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, tâm lý nghề nghiệp và hành vi tìm việc của người lao động.
Đáng chú ý, nhóm tuổi từ 18-24 và 35-54 là hai nhóm bị ảnh hưởng nặng nhất bởi cắt giảm nhân sự. Các lĩnh vực bị ảnh hưởng tập trung ở lao động phổ thông, vận hành, kỹ thuật và tài chính. Trong khi đó, các vị trí như marketing, bán hàng, nhân sự, chăm sóc khách hàng và công nghệ thông tin có xu hướng được duy trì ổn định. Điều này cho thấy sự chuyển dịch về nhu cầu tuyển dụng trong các ngành nghề khác nhau.
Quá trình tái hòa nhập thị trường việc làm của những người lao động bị mất việc đang gặp nhiều khó khăn. Theo thống kê, 72,7% người lao động mất việc chủ động trở lại tìm việc đã mất cả tuần, thậm chí cả tháng để tìm việc. Người lao động ở lại sau cắt giảm phải gánh vác thêm công việc, tuy nhiên bất an về tương lai nghề nghiệp vẫn tồn tại và gây ra áp lực lớn. Gần 50% người lao động cho biết họ thấy rõ áp lực, trong khi niềm tin vào tổ chức và động lực làm việc suy giảm đáng kể.
Trong bối cảnh này, doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Trong 12 tháng qua, 26,4% doanh nghiệp đã tinh gọn bộ máy và 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Các vị trí có nhu cầu tuyển dụng gắn với tăng trưởng, vận hành như kinh doanh và bán hàng, kỹ sư sản xuất và kỹ thuật, lao động phổ thông có tay nghề… đang được chú trọng.
Lao động Việt Nam thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật trong tình hình khó khăn này. Nếu 70% thể hiện cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải, thì 30% còn lại cho rằng đây là cơ hội thay đổi để họ phát triển sự nghiệp. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với các nghiên cứu quốc tế, cho thấy sự kiên cường của người lao động Việt.
Vieclam24h khuyến nghị doanh nghiệp cần cân nhắc hệ lụy dài hạn khi cắt giảm, cần minh bạch và thẳng thắn, lắng nghe và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp kỳ vọng người lao động. Đồng thời, người lao động cần duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, đầu tư phát triển kỹ năng liên tục để tăng cơ hội việc làm.
Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với khó khăn khi tuyển dụng lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. 46% trong hàng ngàn doanh nghiệp Việt được Anphabe hỏi đều thừa nhận khó tuyển được người đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Khoảng cách giữa nhu cầu thị trường và kỹ năng người lao động ngày càng gia tăng, đặt ra thách thức lớn cho cả doanh nghiệp và người lao động trong việc đáp ứng nhu cầu của thị trường.
