Công ty Cổ phần Điện Trường Giang đã đạt được một thành tựu đáng kể khi sản xuất thành công máy cắt chân không VCB TV1 (24-40,5kV) đạt tiêu chuẩn quốc tế IEC và chứng nhận KEMA, ASTA. Tuy nhiên, một nghịch cảnh đáng tiếc đang diễn ra khi sản phẩm này, dù đạt chuẩn quốc tế, lại không được sử dụng tại Việt Nam. Vấn đề không nằm ở năng lực sản xuất của doanh nghiệp mà nằm ở những rào cản chính sách và thiếu cơ chế hỗ trợ cho doanh nghiệp nội địa.
Theo Luật Đấu thầu năm 2023, có những quy định ưu tiên cho sản phẩm sản xuất trong nước. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều hồ sơ mời thầu của các đơn vị chủ đầu tư vẫn thiếu những tiêu chí cụ thể để đánh giá và ưu tiên sản phẩm trong nước. Điều này vô tình tạo ra một rào cản cho doanh nghiệp nội địa, khiến họ gặp khó khăn trong việc tiếp cận và phát triển thị trường trong nước.
Một khó khăn khác mà doanh nghiệp phải đối mặt là chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cao. Trong khi đó, các chính sách hỗ trợ cho hoạt động R&D còn hạn chế, chưa thực sự giúp đỡ doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng tài chính. Cụ thể, chi phí thử nghiệm sản phẩm cao và kết quả thử nghiệm tại các phòng thí nghiệm trong nước như Quatest thường không được công nhận. Điều này buộc doanh nghiệp phải thực hiện kiểm định quốc tế tại các tổ chức như KEMA, ASTA, CE, UL với chi phí cao hơn.
Hiện nay, Việt Nam còn thiếu phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế, điều này khiến doanh nghiệp phải thực hiện thử nghiệm tại châu Âu với thời gian và chi phí lớn. Điều này không chỉ làm tăng chi phí sản xuất mà còn làm chậm quá trình đưa sản phẩm ra thị trường.
Ngoài ra, ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, khiến doanh nghiệp phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu. Việc thương mại hóa và xuất khẩu sản phẩm cũng gặp khó khăn do chi phí cao cho chứng nhận quốc tế như CE, UL, và thiếu hỗ trợ tiếp thị cũng như chuyển giao công nghệ từ các dự án FDI.
Trước những thách thức này, các doanh nghiệp đang rất cần cơ chế hỗ trợ đúng và trúng để tạo điều kiện thuận lợi cho sản phẩm trong nước. Sự hỗ trợ này không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển và bứt phá mà còn khơi thông tiềm lực quốc gia. Bằng cách tháo gỡ những rào cản chính sách và cung cấp cơ chế hỗ trợ hiệu quả, chúng ta có thể kỳ vọng vào sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp nội địa trong tương lai.
