Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh của mình. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã tìm ra hướng đi mới và đạt được thành công nhờ vào việc ứng dụng thương mại điện tử vào hoạt động kinh doanh.

Một trong những ví dụ điển hình là câu chuyện của chị Phan Ngân, 31 tuổi, người đã giúp doanh nghiệp của mình tăng doanh thu lên đến 80% chỉ sau một năm mở thêm mảng bán hàng online. Doanh nghiệp của chị Ngân chuyên phân phối và cung cấp mặt hàng phụ kiện trang trí nhà cửa, trang trí tiệc và quà tặng cao cấp. Trước đây, công ty gặp nhiều khó khăn do sức mua trực tiếp của khách hàng sụt giảm và chi phí thuê mặt bằng ngày càng tăng. Tuy nhiên, sau khi quyết định “lên sàn” thương mại điện tử, doanh nghiệp của chị Ngân đã có được sự “hồi sinh”. Chị Ngân đã chi hàng triệu đồng để học kỹ năng livestream, quảng bá online, ứng dụng AI, giúp doanh nghiệp tăng doanh thu.

Việc ứng dụng công nghệ và kỹ năng mới đã giúp doanh nghiệp của chị Ngân tiếp cận được với nhiều khách hàng hơn và tăng cường khả năng cạnh tranh. Không chỉ doanh nghiệp của chị Ngân, mà còn có hàng nghìn đơn vị, hợp tác xã, hộ kinh doanh tại Việt Nam đã tìm ra hướng tăng trưởng mới sau khi gia nhập kênh thương mại điện tử. Việc ứng dụng thương mại điện tử đã giúp các doanh nghiệp SME mở rộng thị trường, tăng doanh thu và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Theo sách trắng của Bộ Công Thương, tăng trưởng trên thương mại điện tử trong năm 2024 so với năm 2022 là gần 50%, lên tới gần 600.000 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng ngành tại Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia hàng đầu thế giới. Trước đó, theo khảo sát của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) năm 2023 trên 6.879 doanh nghiệp, có khoảng 65% doanh nghiệp triển khai bán hàng trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, Instagram, TikTok…

Tuy nhiên, việc ứng dụng thương mại điện tử cũng không hề dễ dàng. Các doanh nghiệp cần phải có kỹ năng và kiến thức về công nghệ, cũng như phải đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với cơ quan quản lý nhà nước và nguyên tắc quản lý của nền tảng.

Để tháo gỡ khó khăn, các doanh nghiệp “cắp sách” đi học tại các đơn vị đào tạo hoặc khóa tập huấn của chính sàn thương mại điện tử. Theo các báo cáo từ Bộ Công Thương và các đơn vị liên quan, mỗi năm có hàng chục nghìn lượt doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh tại Việt Nam tham gia các chương trình đào tạo, tập huấn về thương mại điện tử. Gần nhất, ngày 17/7, Bộ Công Thương ban hành quyết định về việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp xúc tiến thương mại trong và ngoài nước.

Theo đó, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chủ trì, phối hợp với các sàn thương mại điện tử và nền tảng kinh doanh trực tuyến lớn triển khai chương trình kết nối, liên kết vùng, xuyên biên giới nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm qua kênh trực tuyến. Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy thương mại điện tử và chuyển đổi số tại các địa phương.

Các hội nghị, chương trình đào tạo và sự kiện liên kết vùng đã được triển khai để nâng cao năng lực phát triển thương mại điện tử tại các tỉnh thành. Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), hiện triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ vào kinh doanh.

Thời gian tới, đơn vị sẽ thực hiện các khóa chuyên sâu, tập trung bốn trụ cột: GoOnline – tăng hiện diện số; GoExport – kết nối trên sàn xuyên biên giới; GoAI – ứng dụng AI trong marketing; GoRight – cập nhật hệ thống pháp lý.

Đề Xuất Luật Thương Mại Điện Tử: Cơ Hội Và Thách Thức Cho Các Nhà Bán Hàng Và Sàn Thương Mại Điện Tử

Dự thảo Luật Thương mại điện tử đang thu hút sự chú ý của cộng đồng doanh nghiệp và các nhà bán hàng trực tuyến. Luật này không chỉ tạo ra cơ hội cho sự phát triển của thương mại điện tử mà còn đặt ra nhiều thách thức đối với các nhà bán hàng, nhà sản xuất, và các sàn thương mại điện tử. Một trong những điểm nổi bật của dự thảo luật này là yêu cầu nhà bán hàng phải chịu trách nhiệm rõ ràng hơn với sản phẩm của mình, không còn đơn giản là đăng bán tùy ý.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số, Bộ Công Thương, cho biết dự thảo luật này sẽ giúp minh bạch thông tin người bán và hạn chế khả năng một cá nhân tạo nhiều tài khoản kinh doanh. Người bán sẽ phải cung cấp thêm nhiều thông tin chi tiết hơn về sản phẩm, bao gồm cả tiêu chuẩn và quy chuẩn liên quan đến hàng hóa. Điều này sẽ giúp hạn chế sự tồn tại của hàng xách tay hoặc các sản phẩm công nghệ chưa được phép lưu hành.

Đối với sàn thương mại điện tử, các chủ sàn sẽ được yêu cầu siết thông tin, chất lượng, và nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, cũng như có công cụ để kiểm soát hàng hóa trước khi hiển thị trên sàn. Sàn sẽ có trách nhiệm liên đới đối với các vi phạm pháp luật về chất lượng sản phẩm xảy ra trên sàn. Ông Tuấn nhấn mạnh rằng người bán hàng cần thay đổi tư duy và chiến lược kinh doanh, tự chuyên nghiệp hóa và minh bạch thông tin để có thể tiếp tục kinh doanh.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số sẽ tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn để đảm bảo nhà bán hàng, những người làm tiếp thị liên kết, bán hàng livestream đều hiểu và tuân thủ pháp luật. Việc này sẽ giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng cho các nhà bán hàng trực tuyến, đồng thời tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn.

Trong một diễn biến khác, tại tọa đàm ‘Niềm Tin Số: Tương Lai của Thương Mại Điện Tử’, ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm xúc tiến thương mại Nông Nghiệp và Môi Trường, Bộ Nông Nghiệp và Môi Trường, cho biết đặc thù hàng hóa nông sản khi bán trên sàn thương mại điện tử là rất khó để xác định nguồn gốc xuất xứ và câu chuyện đằng sau sản phẩm.

Trung tâm đã hợp tác với TikTok Việt Nam để đưa đặc sản nông sản lên nền tảng số, bước đầu tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực. Ông Tiến nhấn mạnh việc bán hàng hiện nay cần gắn với ‘bán câu chuyện’ thay vì chỉ bán giá rẻ để hút khách. Ông cũng nhấn mạnh việc đẩy mạnh giám sát các vùng nguyên liệu, cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi và mã số cơ sở sản xuất kinh doanh.

TikTok Shop Mall được ra mắt từ cuối năm 2023 và được định vị là một trong những tính năng chủ lực, được phát triển nhằm đáp ứng xu hướng tiêu dùng đề cao sự minh bạch và uy tín. Việc này sẽ giúp nâng cao trải nghiệm mua sắm trực tuyến cho người tiêu dùng, đồng thời tạo ra cơ hội cho các nhà bán hàng trực tuyến phát triển kinh doanh một cách bền vững.