Thông tin về sự ra đi của Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, do đột quỵ ở tuổi 56 đã gây ra nhiều tiếc thương và cũng làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Đột quỵ xảy ra khi cung cấp máu lên não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng cho tế bào não, gây tổn thương não.

Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh. Cả hai loại đột quỵ đều là tình trạng cấp cứu y tế cần được điều trị ngay lập tức.

Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao. Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Khi thấy người khác có biểu hiện mất cân đối ở một bên mặt, yếu hoặc không thể cử động một bên tay, nói không rõ ràng và có dấu hiệu mất thăng bằng, hãy ngay lập tức gọi cấp cứu.

Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động. Kiểm soát các yếu tố nguy cơ này có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc đột quỵ.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, kiểm soát các bệnh lý nền, và duy trì cân nặng hợp lý. Ngoài ra, việc thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ và theo dõi các chỉ số sức khỏe cũng giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu.

Ăn cay đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền ẩm thực của nhiều quốc gia. Vị cay không chỉ làm tăng hương vị món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, có những lo ngại rằng ăn cay quá nhiều có thể liên quan đến nguy cơ ung thư.

Thực phẩm cay chứa capsaicin, một hợp chất đã được chứng minh có tác động tích cực đến sức khỏe. Capsaicin có khả năng kích thích quá trình sinh nhiệt, giúp cơ thể đốt cháy nhiều calo hơn. Nó cũng giúp giảm cảm giác thèm ăn, hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Bên cạnh đó, capsaicin có thể giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt, cải thiện lưu thông máu và ngăn ngừa hình thành cục máu đông.

Ngoài ra, capsaicin có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như viêm khớp và một số loại ung thư.

Mặc dù thực phẩm cay mang lại nhiều lợi ích, vẫn có những lo ngại về việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm cay có thể làm tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày và thực quản. Một số nghiên cứu quan sát đã chỉ ra mối liên hệ giữa tiêu thụ thực phẩm cay và nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, các nghiên cứu này thường là nghiên cứu quan sát, không chứng minh được mối quan hệ nhân quả trực tiếp. Nguy cơ ung thư có thể đến từ các yếu tố khác như di truyền, lối sống, và cách chế biến thực phẩm.

Chế độ ăn tổng thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ ung thư. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, một chế độ ăn ít chất xơ, nhiều thực phẩm chế biến sẵn, và ít rau củ quả làm tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư đại tràng. Thực phẩm cay nếu được tiêu thụ trong một chế độ ăn không lành mạnh có thể góp phần vào nguy cơ này.

Về liều lượng và tần suất, ăn cay ở mức vừa phải (1-2 lần/tuần) thường an toàn và mang lại lợi ích. Tuy nhiên, tiêu thụ quá mức có thể gây kích ứng dạ dày, trào ngược axit, và viêm mãn tính.

Phương pháp chế biến thực phẩm cay cũng ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư. Thực phẩm cay chế biến ở nhiệt độ cao (như nướng hoặc chiên) có thể tạo ra các hợp chất gây ung thư. Ưu tiên các món cay hấp, luộc hoặc ngâm giấm thay vì chiên, nướng ở nhiệt độ cao. Tránh ăn thực phẩm cay quá nóng (trên 65 độ C).

Kết luận, ăn cay ở mức độ vừa phải không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Để tận dụng lợi ích của thực phẩm cay và giảm thiểu nguy cơ, bạn có thể áp dụng các khuyến nghị từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ: Ăn cay ở mức vừa phải, kết hợp chế độ ăn lành mạnh, chọn cách chế biến an toàn, và tầm soát sức khỏe định kỳ.