Đêm qua, các khu vực Tây Bắc Bộ, Thanh Hóa và cao nguyên Trung Bộ đã trải qua thời tiết mưa, mưa vừa và dông, với một số nơi ghi nhận mưa to đến rất to. Các số liệu quan trắc mới nhất cho thấy, từ 19h ngày 23/7 đến 3h ngày 24/7, một số trạm đã ghi nhận lượng mưa đáng kể. Cụ thể, trạm Kiên Thành (Lào Cai) ghi nhận lượng mưa lên đến 140,6mm, trạm Quang Húc (Phú Thọ) với 128,8mm, trạm Song Khủa (Sơn La) với 81,4mm, trạm Đập và Thủy điện Ia Grai 2 (Gia Lai) với 69,2mm và trạm Quảng Thành (Lâm Đồng) với 65,8mm.

Dự báo thời tiết trong những ngày tới cho thấy, từ ngày 24/7 đến đêm 25/7, miền Bắc, Thanh Hóa và Nghệ An sẽ tiếp tục đối mặt với mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có thể xảy ra mưa rất to. Lượng mưa phổ biến được dự báo từ 60-130mm, và một số nơi có thể trên 250mm. Mưa được dự báo sẽ xuất hiện theo khu vực và theo từng đợt, với nguy cơ cao xảy ra mưa cường suất lớn trên 100mm.

Cơ quan khí tượng cũng cảnh báo về các hiện tượng thời tiết nguy hiểm trong mưa dông, bao gồm khả năng xảy ra lốc sét, mưa đá và gió giật mạnh. Mưa lớn cũng có khả năng gây ra tình trạng ngập úng tại các khu vực trũng, thấp, khu đô thị, công nghiệp, và nguy cơ lũ quét trên các sông, suối nhỏ, cũng như sạt lở đất trên sườn dốc.

Cục Khí tượng Thủy văn đã cung cấp thông tin cảnh báo khu vực nguy cơ lũ quét, sạt lở đất thời gian thực thông qua trang web https://luquetsatlo.nchmf.gov.vn và trong các bản tin riêng cảnh báo lũ quét, sạt lở đất.

Tình hình lũ trên sông Cả ở Nghệ An hiện còn diễn biến phức tạp do mưa lớn kéo dài. Dự báo trong ngày và đêm nay, lũ sông Cả tại trạm Nam Đàn có thể tiếp tục lên báo động 2 – báo động 3, và tình trạng ngập lụt diện rộng có thể còn xảy ra tại vùng trung và hạ lưu sông Cả. Khu vực vùng núi Nghệ An cũng có nguy cơ cao xảy ra lũ quét và sạt lở đất.

Tuy nhiên, dự báo từ khoảng 26/7, mưa lớn có khả năng giảm dần ở miền Bắc, Thanh Hoá và Nghệ An.

Bên cạnh đó, trong chiều và đêm 24/7, cao nguyên Trung Bộ và miền Đông Nam Bộ cũng có thể trải qua mưa rào và dông, cục bộ xuất hiện mưa to với lượng mưa phổ biến từ 15-30mm, và một số nơi có thể trên 80mm. Trong mưa dông, người dân cũng cần đề phòng các hiện tượng lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Miền Bắc xuất hiện mưa dông diện rộng vào chiều ngày 19/7, với nhiều nơi ghi nhận dông mạnh, lốc xoáy và gió giật mạnh. Cục bộ một số khu vực có mưa to đến rất to. Tại Quảng Ninh, trạm Cửa Ông ghi nhận gió mạnh cấp 7, trong khi Bãi Cháy (Hạ Long) đạt cấp 10 và Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 8. Những cấp gió này tương đương với gió bão và gió áp thấp nhiệt đới.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia, trận mưa dông chiều ngày 19/7 không phải do ảnh hưởng trực tiếp của hoàn lưu bão Wipha, lúc đó tâm bão đang nằm trên vùng biển Bắc Biển Đông, cách vịnh Hạ Long hơn 1000km về phía đông. Hoàn lưu bão Wipha có đường kính khoảng 200-300km tính từ tâm bão.

Nguyên nhân của hiện tượng mưa dông mạnh vào chiều ngày 19/7 ở Bắc Bộ và vịnh Bắc Bộ được xác định là do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới với trục đi qua khu vực Bắc Bộ. Kết hợp với điều kiện nhiệt độ cao trong 3 ngày qua, khu vực Bắc Bộ đã có dòng thăng mạnh trong điều kiện bất ổn định của khí quyển, gây ra mưa dông mạnh.

Đây là một hệ thống siêu dông vùng nhiệt đới, bao gồm tổ hợp mây dông quy mô trung bình thường gây mưa rất to kèm theo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như gió giật mạnh, sấm sét dữ dội, thậm chí cả mưa đá, vòi rồng. Hệ thống siêu dông này có đường kính từ vài km đến vài trăm km, bao gồm nhiều cụm mây dông phát triển kết hợp lại thành một hệ thống lớn, có thể tồn tại trong nhiều giờ, thậm chí 12-24 giờ, mạnh hơn và lâu hơn dông đơn lẻ.

Ngay sau khi ảnh hưởng đến miền Bắc, vùng mây dông này cũng tràn xuống khu vực Thanh Hoá đến Hà Tĩnh gây mưa dông diện rộng kèm các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như lốc sét, gió giật mạnh trong tối ngày 19/7.

Một điều đáng lo ngại là các cơn dông nhiệt không thể dự báo sớm, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới, do đặc điểm nhiễu động quy mô nhỏ và hình thành rất nhanh. Hiện nay, với sự hỗ trợ của trang thiết bị hiện đại như ảnh mây vệ tinh phân giải cao và radar thời tiết, cơ quan khí tượng có thể phát hiện được dông nhiệt. Tuy nhiên, do các hiện tượng này xảy ra quá nhanh, chỉ có thể cảnh báo trong thời gian cực ngắn, từ 45 phút đến 1 giờ đồng hồ.

Vì vậy, hiện tượng thời tiết này cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt khi thường xảy ra vào giữa và cuối chiều, thời điểm nhiều người lưu thông trên đường.