Nghị quyết 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân (KTTN) đã được Quốc hội thông qua, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc thể chế hóa Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị. Nghị quyết này không chỉ thể hiện sự nhìn nhận sâu sắc của Đảng và Nhà nước về vai trò then chốt của KTTN mà còn mở ra một ‘chương mới’ đầy triển vọng cho sự phát triển của khu vực này.

Để hiểu rõ hơn về các nội dung của Nghị quyết, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp. Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Nghị quyết 198/2025/QH15 bao gồm các cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Một trong những điểm nổi bật của Nghị quyết là bãi bỏ tư duy ‘xin – cho’, giảm thiểu can thiệp hành chính, giao nhiệm vụ cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh, chi phí tuân thủ pháp luật và thời gian xử lý thủ tục hành chính. Nghị quyết cũng xây dựng môi trường pháp lý ổn định, yêu cầu rà soát, loại bỏ xung đột pháp lý cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân.

Bên cạnh đó, Nghị quyết đưa ra cơ chế ‘sandbox’ (khuôn khổ thử nghiệm có kiểm soát) cho các mô hình kinh doanh mới, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ tài chính, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, y tế thông minh. Cơ chế này sẽ giúp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo yên tâm thử nghiệm mô hình kinh doanh mới trong một môi trường pháp lý an toàn.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn cũng nhấn mạnh rằng Nghị quyết 198/2025/QH15 sẽ mở ra những cơ hội đặc thù cho doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Với đặc thù của vùng về nông nghiệp, thủy sản và biến đổi khí hậu, Nghị quyết sẽ tạo điều kiện để ĐBSCL chuyển đổi mô hình phát triển sang hướng xanh, bền vững và dựa trên đổi mới sáng tạo.

Tôi kỳ vọng rằng Nghị quyết này sẽ góp phần hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo công bằng, cạnh tranh và bền vững tại Việt Nam. Đồng thời, Nghị quyết cũng sẽ giúp ĐBSCL bứt phá ở 3 hướng chính: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với chế biến sâu; Thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong toàn bộ chuỗi giá trị nông, thủy sản; và Hình thành các mô hình kinh tế sinh thái tuần hoàn, qua đó tạo dựng năng lực nội sinh để ứng phó hiệu quả và chủ động với biến đổi khí hậu trong dài hạn.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST), chuyển đổi số (CĐS) và Đề án 06, đã chủ trì Phiên họp lần thứ 3 vào sáng ngày 20/7/2025. Phiên họp này nhằm sơ kết công tác trong 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ trong 6 tháng cuối năm 2025. Các báo cáo và ý kiến tại phiên họp đã thống nhất đánh giá về các kết quả tích cực đạt được trong thời gian qua.

Về thể chế, cơ chế, chính sách, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 19 dự án luật và 5 nghị quyết quan trọng. Đáng chú ý là Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt để tạo đột phá trong phát triển KHCN, ĐMST, CĐS. Chính phủ cũng đã ban hành 28 nghị định liên quan đến phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong chính quyền địa phương.

Trong lĩnh vực KHCN và ĐMST, đã có 849 giấy chứng nhận kết quả nghiên cứu được cấp, đóng góp vào tăng trưởng 9% số lượng công bố quốc tế, đặc biệt trong các lĩnh vực mũi nhọn như khoa học máy tính, toán học, y học. Giá trị xuất khẩu sản phẩm số đạt khoảng 78,1 tỷ USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ. Thanh toán không dùng tiền mặt cũng tăng đáng kể, với 45,4% về số lượng và 25,2% về giá trị. Thương mại điện tử có bước phát triển mạnh với mức tăng trưởng khoảng 22-25%.

Triển khai dịch vụ 5G trên toàn quốc cũng là một điểm nổi bật, với 15.000 trạm 5G đã được lắp đặt. Tốc độ internet di động đã tăng mạnh, đưa Việt Nam vào top 20 thế giới. Dự án Trung tâm Dữ liệu quốc gia đang được triển khai quyết liệt với mục tiêu khai trương vào ngày 19/8/2025.

Công tác quản lý thuế và hóa đơn điện tử đã được triển khai quyết liệt, hiệu quả, góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước. Tính đến nay, đã có 109.800 doanh nghiệp và hộ kinh doanh đăng ký sử dụng với 2,1 tỷ hóa đơn điện tử.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại và hạn chế cần được khắc phục. Để tiếp tục đẩy mạnh phát triển KHCN, ĐMST, CĐS và Đề án 06 trong 6 tháng cuối năm, Thủ tướng đã giao các nhiệm vụ trọng tâm cho các bộ, ngành và địa phương.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) chủ trì xây dựng, sửa đổi, bổ sung 4 luật quan trọng, bao gồm Luật CĐS, Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi), Luật Công nghệ cao (sửa đổi) và Luật Chuyển giao công nghệ (sửa đổi). Bộ KH&CN cũng được giao nhiệm vụ đề xuất cơ chế khuyến khích thành lập các doanh nghiệp khởi nghiệp triển khai các sản phẩm nghiên cứu trong các viện nghiên cứu và trường đại học.

Mỗi bộ, ngành và địa phương được yêu cầu lựa chọn một tổng công trình sư về công nghệ thông tin và một tổng công trình sư về nghiệp vụ để phối hợp với Bộ Công an, Bộ KH&CN và doanh nghiệp công nghệ, nhằm xây dựng kiến trúc và chiến lược CĐS của bộ, ngành mình.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh nhiệm vụ CĐS là có tính đột phá chiến lược, quyết định hiệu quả quản trị quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số. Bộ Công an được giao nhiệm vụ đôn đốc các bộ, ngành xây dựng Kế hoạch chi tiết triển khai 116 cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành.

Bộ KH&CN sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn và tổng công ty để triển khai hạ tầng số, phủ sóng 5G toàn quốc gắn với việc thúc đẩy triển khai Internet vệ tinh, cũng như khẩn trương khắc phục tình trạng các thôn, bản lõm sóng, thiếu điện.

Đào tạo và nâng cao năng lực CĐS cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân cũng được coi là nhiệm vụ quan trọng, nhằm đảm bảo khả năng vận hành và khai thác hiệu quả các nền tảng số.