Hàn the, còn được biết đến với tên gọi borax, là một hóa chất được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm cả kỹ nghệ thực phẩm. Tuy nhiên, việc sử dụng hàn the trong thực phẩm có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Các chuyên gia y tế đã cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn khi tiêu thụ thực phẩm chứa hàn the, một chất độc trung bình có tính tích lũy từ từ, lâu dài trong cơ thể.

Hàn the có thể gây nhiễm độc cấp tính với các triệu chứng như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, vật vã, cơn động kinh, hôn mê, và suy thận. Đặc biệt, với liều lượng 15-30g, nạn nhân có thể tử vong sau 36 giờ. Ngoài ra, hàn the còn có thể gây ảnh hưởng độc tới tiêu hóa, hấp thu, các quá trình chuyển hóa và chức phận của các cơ quan trong cơ thể. Việc tiếp xúc với hàn the có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Theo bác sĩ Nguyễn Thành Úc, các tác hại khi tiêu thụ thực phẩm chứa hàn the bao gồm gây hại đường tiêu hóa, gây hại cho hệ thần kinh, gây tổn thương gan và thận, và ảnh hưởng khả năng sinh sản. Hàn the có thể gây viêm loét dạ dày, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, và thậm chí dẫn đến mất nước nặng. Ngoài ra, hàn the cũng có thể gây ra các rối loạn hành vi ở trẻ em, làm ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ.

Việc sử dụng hàn the trong thực phẩm cũng có thể gây tổn thương gan và thận. Gan phải làm việc quá tải để chuyển hóa và đào thải chất độc này, lâu ngày gan bị suy, gây triệu chứng vàng da vàng mắt, thậm chí xơ gan. Thận cũng phải làm việc quá sức để lọc và đào thải chất độc ra khỏi cơ thể, gây áp lực lên thận và dẫn đến suy thận. Đây là những hậu quả nghiêm trọng mà người tiêu dùng cần phải lưu ý khi mua và sử dụng thực phẩm.

Đặc biệt, hàn the cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam và nữ. Hàn the làm giảm số lượng tinh trùng và ham muốn tình dục ở nam. Theo nghiên cứu, chuột được cho ăn hàn the một thời gian sẽ bị teo tinh hoàn ở chuột đực và teo cơ quan sinh sản ở chuột cái. Do đó, người tiêu dùng cần chú ý khi mua thực phẩm để bảo đảm dinh dưỡng và tránh những ngộ độc tích lũy có thể xảy ra khi ăn thường xuyên một loại thực phẩm nào đó.

Người tiêu dùng cần nâng cao cảnh giác và kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc xuất xứ của thực phẩm trước khi mua. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra và kiểm soát chất lượng thực phẩm để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Việc sử dụng hàn the trong thực phẩm cần được loại bỏ hoàn toàn để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng.

Một trường hợp đáng chú ý gần đây đã được NBC News đưa tin, liên quan đến việc sử dụng thực phẩm bổ sung có nguồn gốc thảo dược và dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Katie Mohan, một phụ nữ 57 tuổi đến từ Mỹ, đã tự ý sử dụng viên nghệ liều cao hàng ngày trong 2 tháng, kết quả là tình trạng gan bị tổn thương nghiêm trọng.

Mohan ban đầu chỉ nghĩ rằng mình bị đau khớp thông thường và tìm kiếm giải pháp trên mạng xã hội, nơi cô thấy một người nổi tiếng quảng cáo về công dụng của viên nghệ trong việc giảm viêm và đau khớp. Cô bắt đầu mua và uống viên nghệ hàng ngày, mỗi lần với liều lượng 2.250mg. Chỉ vài tuần sau, Mohan bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, mệt mỏi và nước tiểu sẫm màu. Tuy nhiên, cô không liên hệ các triệu chứng này với việc sử dụng viên nghệ.

Sau khi xem một bản tin về sự gia tăng tỷ lệ tổn thương gan do thực phẩm bổ sung có nguồn gốc thảo dược, Mohan đã đi khám và phát hiện chỉ số men gan của mình cao gấp 60 lần so với giới hạn bình thường. Các bác sĩ cho biết tình trạng của cô rất nghiêm trọng và chỉ cần thêm một chút nữa là gan của cô sẽ bị tổn thương và suy hỏng hoàn toàn. Mohan đã phải nằm viện sáu ngày và đang được theo dõi chặt chẽ, điều trị bằng thuốc tiêm tĩnh mạch để phục hồi chức năng gan.

Tiến sĩ Nikolaos Pyrsopoulos, bác sĩ chuyên khoa gan tại Đại học New York, cho biết trong thời gian gần đây, số ca bị tổn thương gan do tự ý sử dụng thực phẩm bổ sung có xu hướng gia tăng tại Mỹ. Nghệ thường được quảng cáo có tác dụng giảm viêm, điều trị viêm xương khớp, nhưng cũng là một trong những thảo dược phổ biến nhất có liên quan đến những ca tổn thương gan, viêm gan tại Mỹ.

Theo nghiên cứu trên tạp chí Liver Transplantation, từ năm 1995 đến năm 2020, tỷ lệ suy gan và cần phải ghép gan có liên quan đến việc sử dụng thực phẩm bổ sung tại Mỹ đã tăng gấp 8 lần. Một bài đánh giá trên tạp chí Hepatology cho thấy 20% các trường hợp nhiễm độc gan có liên quan đến thảo dược và thực phẩm bổ sung.

Tiến sĩ Dina Halegoua-De Marzio, bác sĩ chuyên khoa gan tại Jefferson Health, cho biết tự nhiên không có nghĩa là an toàn. Vị bác sĩ này nói thêm rằng nghệ có thể an toàn khi sử dụng như một gia vị để nấu ăn, nhưng một số loại thực phẩm bổ sung hiện nay có hàm lượng nghệ lên đến hơn 2.000mg, đây là liều lượng rất cao.

Hiện tại, Mohan vẫn đang trong quá trình hồi phục và đã tuyên bố sẽ không bao giờ tự ý sử dụng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào nữa. Tại Mỹ, chưa có hướng dẫn rõ ràng về liều lượng nghệ được coi là an toàn khi sử dụng, và Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cũng chưa phê duyệt các sản phẩm viên nghệ. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đánh giá liều dùng nghệ chấp nhận được mỗi ngày là từ 0 đến 3 mg trên mỗi kg cân nặng cơ thể.