Bộ Xây dựng đang đề xuất thành lập Quỹ nhà ở quốc gia với mục tiêu hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội trên toàn quốc. Theo đề xuất, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ có vốn điều lệ ban đầu tối thiểu là 5.000 tỉ đồng, và sẽ tăng lên 10.000 tỉ đồng sau ba năm hoạt động.

Quỹ này sẽ hoạt động theo mô hình doanh nghiệp 100% vốn công, chuyên đầu tư xây dựng, quản lý và vận hành nhà ở xã hội. Việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia ở cấp trung ương và địa phương nhằm đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp và trung bình.

Ở cấp trung ương, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ do Bộ Xây dựng quản lý, trong khi ở cấp địa phương, Quỹ sẽ do UBND cấp tỉnh quản lý. Việc quản lý và vận hành Quỹ nhà ở quốc gia sẽ giúp đảm bảo việc sử dụng vốn nhà nước một cách hiệu quả và minh bạch, đồng thời tăng cường khả năng hỗ trợ cho người dân có nhu cầu về nhà ở.

Việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia dự kiến sẽ giúp tăng cường nguồn cung nhà ở xã hội, giảm áp lực về nhà ở cho người dân, và góp phần phát triển thị trường bất động sản một cách bền vững. Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến về đề xuất này và dự kiến sẽ trình Chính phủ trong thời gian tới.

Nếu được thành lập, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu phát triển nhà ở xã hội, đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Thông tin chi tiết về Quỹ có thể được tìm hiểu thêm tại trang web của Chính phủ Việt Nam và Bộ Xây dựng.

Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030, đang là một sự kiện quan trọng đối với sự phát triển của Thủ đô. Dự thảo Văn kiện Đại hội đã đề ra các mục tiêu chiến lược toàn diện cho sự phát triển của Hà Nội trong thời gian tới. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu “Nhân dân hạnh phúc”, cần có các chính sách cụ thể và thiết thực hơn, đặc biệt trong lĩnh vực nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.

Trước hết, chúng ta cần đánh giá cao chủ đề của Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030, là “Phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến và anh hùng, đoàn kết, bản lĩnh, sáng tạo; tiên phong vươn mình cùng dân tộc, xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, Nhân dân hạnh phúc”. Chủ đề này không chỉ tôn vinh truyền thống lịch sử của Thăng Long – Hà Nội mà còn thể hiện nhiệm vụ xây dựng và phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới.

Trong dự thảo văn kiện, các nội dung về đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ Thành phố nhiệm kỳ 2020-2025 đã được đề cập. Tuy nhiên, để có một bức tranh toàn diện hơn, cần đánh giá khái quát về vai trò lịch sử và thành tựu của các Đảng bộ và tổ chức thành viên hệ thống chính trị cấp huyện trong 80 năm qua. Bên cạnh đó, cũng cần làm rõ hơn nữa những thành tựu của Thủ đô trong 40 năm đổi mới để khẳng định vị thế và tiềm năng của Hà Nội.

Về khâu đột phá trong nhiệm kỳ mới, ba trọng điểm được đề cập bao gồm phát triển hạ tầng, đột phá nguồn nhân lực chất lượng cao và quản trị đô thị hiện đại. Tuy nhiên, nội dung về giáo dục đào tạo và giáo dục nghề nghiệp cần được tách thành một nhiệm vụ riêng, phù hợp với chủ trương lớn đã được triển khai.

Một vấn đề xã hội nổi bật khác là nhà ở cho người lao động và người thu nhập thấp. Dù đã có những chính sách và cam kết mạnh mẽ về phát triển nhà ở xã hội, nhưng thực tế cho thấy nhóm người thu nhập thấp vẫn rất khó tiếp cận. Cần có các giải pháp để tăng nguồn cung, điều chỉnh điều kiện xét duyệt và vị trí nhà ở để người dân dễ dàng tiếp cận.

Ngoài ra, việc phát triển tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước cũng cần được quan tâm. Việc bổ sung quy định cho phép đảng viên sinh hoạt tại nơi tạm trú hoặc gần nơi làm việc cũng là một điều cần thiết.

Cuối cùng, việc triển khai Luật Thủ đô và Luật Đất đai (sửa đổi) cần được Thành phố thực hiện quyết liệt, làm rõ vai trò tiên phong trong các lĩnh vực còn là điểm nghẽn như quản lý đất xen kẹt, cải tạo chung cư cũ, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…

Một Thủ đô hiện đại không chỉ thể hiện qua tòa nhà cao tầng hay hạ tầng giao thông, mà còn được đo bằng chất lượng sống, sự công bằng trong cơ hội và sự hài lòng của người dân. Để đạt được mục tiêu “Nhân dân hạnh phúc”, cần có sự nỗ lực và quyết tâm từ tất cả các cấp chính quyền và nhân dân Thủ đô.

Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) vừa kiến nghị gửi tới Chính phủ và các bộ ngành liên quan về các vấn đề kinh tế đang được quan tâm hiện nay. Trong đó, đổi mới mô hình tăng trưởng để tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế là một trong năm vấn đề được NEU đề cập đến.

Cụ thể, các chuyên gia của NEU cho rằng, bên cạnh các giải pháp như tinh giảm hệ thống doanh nghiệp nhà nước và nâng cao chất lượng thể chế, tìm kiếm các nguồn thu bền vững mới để thay thế một phần cho các nguồn thu truyền thống cũng là yếu tố quan trọng. Theo đó, Việt Nam nên cân nhắc đánh thuế căn nhà thứ hai trở đi nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ và gamm giữ bất động sản. Đây là nguyên nhân khiến tình trạng ‘đô thị ma’ xuất hiện, kéo theo sự khan hiếm nguồn cung trên thị trường thứ cấp.

Nhóm nghiên cứu NEU đánh giá, khi chi phí sở hữu căn nhà thứ hai tăng lên do thuế, những chủ thể gamm giữ sẽ có xu hướng sử dụng hiệu quả hơn bằng cách buộc phải bán bớt hoặc cho thuê, hoặc đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Từ đó, giúp tăng nguồn cung và góp phần hạ nhiệt giá nhà trên thị trường, từ đó hỗ trợ thị trường bất động sản trở nên lành mạnh cũng như tránh lãng phí tài nguyên.

Thứ hai, sửa đổi/cắt giảm gánh nặng thuế thu nhập cá nhân nên được thực hiện trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng và đối mặt với nguy cơ các quốc gia như Mỹ áp đặt thuế quan cao. Theo các nhà nghiên cứu, mức giảm trừ gia cảnh chậm được điều chỉnh, không theo kịp lạm phát và chi phí sinh hoạt thực tế, cũng như bậc thuế quá sát nhau khiến nhiều người dân, đặc biệt là tầng lớp trung lưu và thu nhập thấp phải chịu thuế ở mức cao ngay cả khi thu nhập chỉ vừa đủ để trang trải cuộc sống.

Chính vì vậy, nếu điều chỉnh giảm sắc thuế này sẽ giúp tăng thu nhập khả dụng cho người dân, từ đó khuyến khích người dân tăng chi tiêu cho hàng hóa, dịch vụ trong nước và bù đắp một phần sụt giảm từ hoạt động xuất khẩu.

Thứ ba, Việt Nam nên áp dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp dựa trên tỷ lệ nội địa hóa của các doanh nghiệp xuất khẩu. Nhóm nghiên cứu NEU đánh giá đây là một công cụ hiệu quả để phát triển công nghiệp phụ trợ và tăng cường khả năng chống chịu của nền kinh tế trước các biến động thương mại toàn cầu.

Thông qua việc chủ động nguồn cung trong nước, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam sẽ giảm thiểu được rủi ro bị ảnh hưởng từ các chính sách thương mại quốc tế bất lợi, đảm bảo tính ổn định và bền vững cho hoạt động xuất khẩu.

Năm chủ đề được các chuyên gia NEU kiến nghị lên Chính phủ bao gồm: (i) Đổi mới mô hình tăng trưởng kết hợp cải cách thể chế nhằm tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế; (ii) Hoàn thiện tư duy và cách thức nhìn nhận khu vực kinh tế tư nhân; (iii) Cải thiện chất lượng đầu tư công hướng tới mục tiêu tăng trưởng trung hạn; (iv) Tăng cường phát triển nền kinh tế số và kinh tế xanh và (v) Phát triển các vùng kinh tế động lực nhằm tạo đà cho tăng trưởng kinh tế.

Cũng tại bản kiến nghị, nhóm nghiên cứu NEU nhận định, từ năm 2011 đến nay, so với các khu vực kinh tế khác, khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam còn tồn tại 3 hạn chế bao gồm: (i) có hiệu quả kinh doanh thấp nhất; (ii) có trình độ khoa học công nghệ thấp nhất và (iii) thu nhập của người lao động thấp nhất.

Đối mặt với thực trạng khu vực kinh tế tư nhân đang có biểu hiện ‘chững lại’ về mặt tốc độ, nhóm nghiên cứu đề xuất Chính phủ cần hoàn thiện chính sách thuế bình đẳng cho các doanh nghiệp tư nhân so với các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI.

Thứ nhất, cần thực hiện nhanh chóng áp dụng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu. Theo các nhà khoa học NEU, mức thuế thu nhập doanh nghiệp phổ biến ở Việt Nam hiện nay là 20%. Tuy nhiên, thông qua các chính sách ưu đãi, khu vực FDI được hưởng mức thuế suất trung bình vào khoảng 12%, đồng nghĩa chênh lệch khoảng 2,7% so với thuế tối thiểu toàn cầu.

Thứ hai, phải giải quyết hợp lý vấn đề liên quan đến chuyển giá của các doanh nghiệp FDI. Theo đó, cần ngăn chặn hiện tượng các doanh nghiệp FDI hoạt động kinh doanh có lãi tại Việt Nam nhưng tìm cách chuyển thành chi phí nguyên nhiên vật liệu, thiết bị, tài sản trí tuệ, dịch vụ nhập khẩu với giá khá cao. Trong đó, người xuất khẩu chính là công ty mẹ ở nước ngoài để có được khoản thu lời lớn.

Cuối cùng, xóa bỏ tình trạng trốn thuế của các doanh nghiệp FDI thông qua chính sách chuyển giá bất hợp lý. Nhóm nghiên cứu NEU cho rằng cơ quan chức năng cần nghiên cứu áp dụng các biện pháp phòng chống trốn và tránh thuế đang áp dụng tại các nước tiên tiến để giải quyết vấn đề trên.

Từ năm 2011 đến nay, lợi nhuận trước thuế bình quân của một doanh nghiệp tư nhân chỉ bằng 0,52% của doanh nghiệp nhà nước và gần 3,1% của doanh nghiệp FDI, đồng thời năng suất lao động chỉ bằng 34% năng suất lao động của khu vực doanh nghiệp nhà nước và khoảng 69% năng suất lao động của khu vực FDI.

Bên cạnh đó, theo số liệu từ Cục Thống kê (2023), nếu xét các doanh nghiệp chế biến chế tạo khu vực tư nhân hiện nay, tỷ lệ sử dụng công nghệ lần lượt là 12%, 23% và 56% (cao, trung bình và thấp). Ngoài ra, thu nhập bình quân của người lao động doanh nghiệp tư nhân chỉ bằng 57,1% doanh nghiệp nhà nước, 78,4% doanh nghiệp FDI.

Ninh Bình nổi bật với kết quả giải ngân vốn đầu tư công đạt 79,4% kế hoạch vốn được giao, tương đương khoảng 22.688 tỷ đồng tính đến hết tháng 6/2025. Đây là con số ấn tượng trong bối cảnh nhiều địa phương vẫn gặp khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư công.

Tỉnh Ninh Bình đã chỉ đạo đẩy mạnh giải ngân đối với nhiều dự án có ý nghĩa chiến lược, mang tính kết nối vùng và tạo dư địa phát triển lâu dài trong 6 tháng đầu năm. Các dự án giao thông lớn như tuyến cao tốc Ninh Bình – Hải Phòng (đoạn qua Nam Định), cầu vượt sông Đáy nối hai tỉnh Ninh Bình – Nam Định thuộc tuyến cao tốc Ninh Bình – Nam Định – Thái Bình – Hải Phòng, tuyến đường mới Nam Định – Lạc Quần – đường ven biển, hay các tuyến đường liên kết Hà Nam – Nam Định – Ninh Bình, đường kết nối khu kinh tế Ninh Cơ… đã được tập trung triển khai.

Cùng với hạ tầng giao thông, Ninh Bình cũng đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực then chốt khác như phát triển hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, các khu đô thị mới, nhà ở xã hội và chương trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Sự chỉ đạo xuyên suốt, sát sao từ cấp tỉnh đến cơ sở là một trong những yếu tố giúp Ninh Bình đạt kết quả giải ngân cao.

Các cơ quan chức năng của tỉnh thường xuyên kiểm tra thực địa các dự án, tổ chức các hội nghị chuyên đề để tháo gỡ vướng mắc liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, vật liệu san lấp và hoàn thiện thủ tục đầu tư. Tỉnh cũng triển khai cơ chế “luồng xanh thủ tục” để rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ đầu tư, đẩy nhanh tiến độ phê duyệt, cấp phép, giao đất và thanh toán vốn.

Việc số hóa quy trình quản lý, công khai thông tin tiến độ giải ngân trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh giúp nâng cao tính minh bạch, đồng thời tạo áp lực thúc đẩy các chủ đầu tư, ban quản lý dự án hoàn thành nhiệm vụ đúng thời hạn. Đặc biệt, các tổ công tác chuyên đề do lãnh đạo tỉnh trực tiếp chỉ đạo đã được thành lập, có nhiệm vụ theo dõi tiến độ từng dự án, trực tiếp xử lý những điểm nghẽn cụ thể tại cơ sở.

Các dự án giải ngân chậm bị đưa vào danh sách theo dõi đặc biệt, đồng thời yêu cầu xác định nguyên nhân và xử lý nghiêm những trường hợp chậm trễ do yếu tố chủ quan. Không chỉ tập trung vào đẩy nhanh tiến độ các dự án đang triển khai, tỉnh Ninh Bình còn chủ động chuẩn bị tốt các dự án mới để có thể khởi công ngay sau khi được giao vốn.

Tất cả các dự án mới đều có đầy đủ điều kiện về thủ tục, mặt bằng, nguồn vật liệu và nhân lực để triển khai ngay từ đầu năm, hạn chế tối đa tình trạng “vốn nằm chờ dự án”. Tỉnh đã thể hiện rõ quan điểm linh hoạt và kiên quyết: sẵn sàng cắt giảm, điều chuyển vốn từ các dự án không đảm bảo tiến độ sang các dự án có khả năng giải ngân tốt và đầy đủ điều kiện pháp lý.

Đây là cách làm thực chất, tránh tình trạng dàn trải nguồn lực, giúp tăng hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công và phù hợp với yêu cầu phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn mới. Tuy nhiên, vẫn còn không ít thách thức trong giải ngân vốn đầu tư công như vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, thiếu nguồn vật liệu xây dựng và biến động giá cả nguyên vật liệu.

Với quỹ thời gian từ nay đến cuối năm không còn nhiều, tỉnh tiếp tục xác định giải ngân đầu tư công là “mệnh lệnh hành động” và yêu cầu các ngành, địa phương nâng cao tinh thần trách nhiệm, không được phép chủ quan.