Hà Nội đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quy hoạch đô thị, hướng tới mục tiêu trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và bền vững. Thành phố đã và đang tích cực ứng dụng các công nghệ tiên tiến như GIS (Hệ thống Thông tin Địa lý), BIM (Mô hình Thông tin Xây dựng), AI (Trí tuệ nhân tạo) và IoT (Internet của vạn vật) vào quy hoạch đô thị. Mục tiêu là tạo ra một hệ sinh thái quy hoạch hiện đại, nơi mọi công trình, tuyến đường và mạng lưới hạ tầng được mô hình hóa 3D, đánh giá vòng đời, kết nối dữ liệu thời gian thực và hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng, chính xác.

Thành phố Hà Nội đã đặt ra mục tiêu đến năm 2026 sẽ số hóa 100% hồ sơ quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch phân khu trên nền GIS. Đến năm 2030, toàn bộ dữ liệu quy hoạch kỹ thuật và kiến trúc của thành phố sẽ được GIS hóa và cung cấp công khai trên nền tảng tra cứu trực tuyến. Điều này không chỉ thể hiện bước tiến về mặt kỹ thuật mà còn khẳng định cam kết về minh bạch và cải cách hành chính của chính quyền đô thị hiện đại.

Các chuyên gia cho rằng, ứng dụng công nghệ số trong quy hoạch không chỉ nhằm mục đích xây dựng nhiều hơn, nhanh hơn, mà còn để phát triển hài hòa hơn, bền vững hơn. Đó là tư duy quy hoạch mới mà Hà Nội cần theo đuổi. PGS.TS Trần Hải Dương, chuyên gia công nghệ đô thị, nhấn mạnh rằng Hà Nội đang cần xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu thông minh, tích hợp GIS, AI, IoT với Big Data để phục vụ quy hoạch, giám sát và dự báo phát triển đô thị.

Theo lộ trình được Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội công bố, thành phố đặt ra các cột mốc cụ thể: giai đoạn 2025-2026 sẽ hoàn tất số hóa toàn bộ hồ sơ quy hoạch phân khu, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật cấp thành phố; giai đoạn 2027-2030 sẽ mở rộng mô hình hóa dữ liệu BIM cho các công trình công cộng, tuyến đường, hạ tầng kỹ thuật chủ chốt; giai đoạn 2030-2035 sẽ triển khai nền tảng tra cứu dữ liệu mở toàn thành phố, kết nối quy hoạch với dữ liệu dân cư, giao thông, môi trường trên nền GIS – BIM – AI.

Tầm nhìn xuyên suốt của lộ trình này là xây dựng một hệ thống ‘bản sao số’ toàn diện cho đô thị Hà Nội, nơi mỗi quyết định quy hoạch đều có căn cứ từ dữ liệu, mô phỏng, phân tích và đánh giá chính sách theo thời gian thực. Để thành công, thành phố cần không chỉ dừng lại ở đầu tư công nghệ, mà còn phải cải cách đồng bộ về thể chế, đào tạo nhân lực, xây dựng văn hóa minh bạch hóa dữ liệu và kết nối cộng đồng.

Bộ Tài chính vừa có công văn số 10380/BTC-KTĐP ngày 10/7/2025, trả lời kiến nghị phát sinh trong việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp. Theo đó, Bộ Tài chính đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, hỗ trợ, giải quyết dứt điểm các khó khăn, vướng mắc tại địa phương, bảo đảm thông suốt, hiệu quả, không để xảy ra tình trạng tắc nghẽn, gián đoạn làm ảnh hưởng đến hoạt động công vụ, giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp.

Cũng tại công văn này, Bộ Tài chính đã có ý kiến về việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng do quá trình thực hiện điều chuyển trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp giữa các đơn vị còn vướng mắc về quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng.

Cụ thể, tại mục 2 Công điện 80/CĐ-TTg ngày 01/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo: Các Bộ: Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng và các bộ quản lý chuyên ngành thường xuyên nắm bắt các vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện để kịp thời hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao, đặc biệt việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng để thực hiện chuyển đổi công năng đối với nhà, đất dôi dư.

Trước đó, ngày 26/5/2025, Bộ Tài chính cũng đã có Công văn 7183/BTC-QLCS năm 2025 gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng có văn bản hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương về việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng trong quá trình sắp xếp, xử lý nhà, đất khi sắp xếp bộ máy tổ chức, sắp xếp đơn vị hành chính.

Như vậy, Bộ Tài chính cho hay, việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và các quy hoạch, kế hoạch khác khi thực hiện chuyển đổi công năng sử dụng tài sản công (nếu có) được thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan và hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng và Bộ quản lý chuyên ngành có liên quan.

Việc điều chỉnh quy hoạch cụ thể thuộc trách nhiệm của địa phương, do đó, UBND cấp tỉnh chỉ đạo cơ quan chuyên môn về nông nghiệp và môi trường, xây dựng và các cơ quan chuyên môn khác thuộc phạm vi quản lý chủ động thực hiện các thủ tục, nhiệm vụ liên quan đến đất đai, quy hoạch khi sắp xếp, bố trí, chuyển đổi công năng sử dụng, xử lý nhà, đất theo nhiệm vụ, quyền hạn được giao, bảo đảm không ách tắc trong quá trình thực hiện.

Trong quá trình triển khai thực hiện, trường hợp phát sinh khó khăn, vướng mắc, Bộ Tài chính đề nghị UBND các tỉnh, thành phố tổng hợp, gửi kiến nghị về Bộ (thông qua Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ) để được xem xét, hướng dẫn và xử lý theo quy định. Trường hợp vượt thẩm quyền, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.