Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một xu hướng tất yếu nhằm tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Kinh tế tuần hoàn được xem là mô hình giúp ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Theo các chuyên gia, tiềm năng kinh tế tuần hoàn của Việt Nam là rất lớn, đặc biệt là trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Trong lĩnh vực rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ. TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho biết việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là ‘đầu cuối của chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải’. Công ty đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện.

Để phát triển kinh tế tuần hoàn, việc đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân là rất quan trọng. Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, cho rằng cần xây dựng nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm, áp dụng công nghệ như blockchain để đảm bảo minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ nhanh chóng, điển hình là các chính sách đi vào cuộc sống còn thiếu linh hoạt.

Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện đầu tư hạ tầng để xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, vẫn cần có những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả.

Tín dụng xanh đang trở thành một xu hướng ngày càng phổ biến trong hệ thống ngân hàng Việt Nam. Theo số liệu mới nhất, dư nợ tín dụng xanh đã đạt trên 704.000 tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm lên đến 21%. Điều này cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng của các ngân hàng và doanh nghiệp đối với lĩnh vực tín dụng xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Ngân hàng Nhà nước đang tích cực hoàn thiện hành lang pháp lý để thúc đẩy tín dụng xanh. Dự kiến, cơ quan này sẽ trình Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ lãi suất 2% để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào các dự án thân thiện với môi trường. Chính sách này không chỉ giúp giảm chi phí vốn cho các doanh nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường tín dụng xanh.

Nhiều ngân hàng lớn như BIDV, Agribank và Standard Chartered đang dẫn dắt xu hướng tín dụng xanh bằng cách cung cấp các gói tín dụng chuyên biệt cho các dự án môi trường. Họ cũng tích cực phát hành trái phiếu xanh, một công cụ tài chính mới giúp huy động vốn cho các dự án bền vững. Hơn nữa, các ngân hàng đang đẩy mạnh hợp tác với các định chế tài chính quốc tế để tiếp cận nguồn vốn và công nghệ mới trong lĩnh vực này.

Mặc dù tín dụng xanh đang ngày càng phát triển, vẫn còn nhiều vướng mắc cần giải quyết. Khung pháp lý cho tín dụng xanh chưa hoàn chỉnh, các công cụ thẩm định cho các dự án xanh còn hạn chế, và năng lực của đội ngũ ngân hàng về quản lý môi trường – xã hội – khí hậu còn yếu. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành và các tổ chức tài chính quốc tế để xây dựng một môi trường hỗ trợ phát triển tín dụng xanh.

Để giải quyết những thách thức này, Ngân hàng Nhà nước sẽ tập trung vào việc xây dựng văn bản hướng dẫn chi tiết về tín dụng xanh. Cơ quan này cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để trình Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình sản xuất xanh. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước sẽ tích cực tìm kiếm nguồn tài trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước để hỗ trợ các dự án xanh.

Đại diện của Ngân hàng Nhà nước khẳng định rằng việc phát triển tín dụng xanh không chỉ là một nhiệm vụ của riêng ngành ngân hàng mà còn là nỗ lực chung của cả nền kinh tế. Với sự tham gia tích cực của các ngân hàng, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế, mục tiêu phát triển bền vững sẽ được hiện thực hóa, góp phần xây dựng một tương lai xanh và bền vững cho Việt Nam.

Một số ngân hàng như BIDV đã và đang triển khai nhiều giải pháp để thúc đẩy tín dụng xanh, bao gồm cả việc phát hành trái phiếu xanh và cung cấp các gói tín dụng với lãi suất ưu đãi cho các dự án môi trường.

Ngành nhôm Việt Nam đang đứng trước một tương lai đầy tiềm năng nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức cần vượt qua. Trong thập kỷ qua, ngành nhôm đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể với số lượng nhà máy, quy mô sản xuất và tổng sản lượng đều tăng gấp đôi. Tính đến năm 2024, tổng sản lượng các loại nhôm đã đạt gần 1,5 triệu tấn, tương đương 4,2 tỷ USD, đánh dấu mức tăng trưởng 14,5% so với năm 2023. Trong đó, nhôm định hình chiếm 43,3% với 650 nghìn tấn, và nhôm tái chế chiếm 16,7% với hơn 250 nghìn tấn.

Ngành nhôm Việt Nam cũng đang tận hưởng nhiều lợi thế để phát triển mạnh mẽ hơn. Với 17 Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia, đặc biệt là Hiệp định RCEP, EVFTA, CEPA, ngành nhôm Việt Nam có cơ hội tiếp cận thị trường xuất khẩu với thuế nhập khẩu nguyên liệu 0% và thuế xuất khẩu với hầu hết các sản phẩm hoàn chỉnh cho người dùng cuối 0%. Hơn nữa, quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 9 quốc gia lớn như Trung Quốc, Nga, Hoa Kỳ, Nhật Bản… cũng mở ra cơ hội không giới hạn cho ngành nhôm Việt Nam trong việc mở rộng thị trường và tăng cường hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, ngành nhôm cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức cần giải quyết. Tình trạng dư thừa công suất nhiều năm nay vẫn chưa có cải thiện, thị trường bất động sản và xây dựng tạm thời ngưng trệ dẫn đến nhu cầu nhôm xây dựng giảm sút. Các nhà máy ép đùn phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh đến đầu quý II/2025. Chi phí đầu vào cho sản xuất liên tục tăng, trong khi giá bán nhôm định hình trên thị trường không đủ bù đắp chi phí đầu vào, dẫn đến lợi nhuận của nhà sản xuất giảm mạnh trong 2-3 năm qua.

Để vượt qua những thách thức trên, ngành nhôm cần đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, quản trị ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị), ổn định chất lượng, và xây dựng thương hiệu nhôm Việt nhằm chiếm lĩnh thị trường và thay thế hàng nhập khẩu. Điều chỉnh chính sách phù hợp như giảm thuế VAT, giảm thuế xuất khẩu 5%, hướng dẫn thực hành ESG, hỗ trợ tín dụng xanh là những bước đi cần thiết. Mở rộng thị trường, tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA), học hỏi từ chính các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và đào tạo nhân lực, nhân lực kỹ thuật đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cũng là hướng đi quan trọng.

Dự báo đến 2030, nhu cầu về vật liệu nhôm sẽ tăng 25% so với hiện tại. Ngành nhôm xây dựng và công trình sẽ chứng kiến tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khoảng 13% trong giai đoạn 2024-2029. Theo Bộ Xây dựng, nhôm xây dựng có mức tăng trưởng 25% trong 5 năm tới nhờ có chính sách tháo gỡ cho các dự án đầu tư bất động sản. Với những cơ hội và thách thức đan xen, ngành nhôm Việt Nam cần có sự chuẩn bị tốt để tận dụng các cơ hội và vượt qua thách thức, hướng tới một tương lai phát triển bền vững.