Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021-2025 (Chương trình 1719) đã được triển khai với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và thu hẹp khoảng cách về mức sống giữa vùng đồng bào DTTS&MN và cả nước.
Sau quá trình triển khai, Chương trình 1719 đã đạt được những kết quả tích cực. Theo Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025, sự chỉ đạo tích cực của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng và Ban chỉ đạo đã giúp các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Nhờ đó, kết quả giải ngân đã có sự cải thiện rõ rệt. Năm ngoái, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương đạt 83% kế hoạch, cao hơn nhiều so với năm 2022 chỉ đạt 25,6%.
Trong giai đoạn 2022-2025, tổng vốn ngân sách Trung ương giao thực hiện Chương trình 1719 là khoảng 89,7 nghìn tỷ đồng, bao gồm 49,1 nghìn tỷ vốn đầu tư phát triển và gần 40,6 nghìn tỷ vốn sự nghiệp. Tính đến nay, kết quả giải ngân vốn ngân sách Trung ương đã phân bổ thực hiện chương trình giai đoạn 2022-2024 đạt xấp xỉ 48 nghìn tỷ, tương đương 72,6% kế hoạch.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn một số vướng mắc và khó khăn trong triển khai chương trình. Cụ thể, đối tượng thụ hưởng một số chính sách hỗ trợ đầu tư từ Chương trình 1719 có xu hướng thu hẹp so với nhu cầu vốn của giai đoạn 2021-2025. Quy định áp dụng các tiêu chí số hộ nghèo, hộ cận nghèo, tỷ lệ hộ nghèo, xã đặc biệt khó khăn… được xác định từ năm 2020, 2021 để áp dụng phân bổ vốn cho cả giai đoạn 2022-2025 đã không còn phù hợp với nhu cầu vốn thực tế.
Ngoài ra, còn nhiều vướng mắc liên quan tới quy định đối tượng thuộc các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới không tiếp tục được hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia. Mức hỗ trợ thực hiện một số nội dung còn thấp, chưa thu hút, khuyến khích các đối tượng tham gia. Công tác chuẩn bị đầu tư của một số địa phương còn bất cập, chưa sát thực tế, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn.
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, đảm bảo đạt mục tiêu của Chương trình 1719, các cơ quan, đơn vị cần tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành; đẩy mạnh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Đồng thời, cần có sự điều chỉnh, bổ sung các quy định, cơ chế hỗ trợ để phù hợp với nhu cầu thực tế của địa phương và đối tượng thụ hưởng. Website Chính phủ đã có thông tin đáng chú ý về nhiệm vụ của các cơ quan, địa phương trong triển khai Chương trình.
Liên quan đến vấn đề vốn đầu tư công, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã có những hướng dẫn cụ thể về việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư công trong Chương trình 1719. Theo đó, các địa phương cần tăng cường quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư công; tập trung thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đã được giao.
Có thể thấy, Chương trình 1719 đã đạt được một số kết quả tích cực trong việc giải ngân vốn đầu tư công, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua để đảm bảo mục tiêu của chương trình. Việc tăng cường chỉ đạo, điều hành; hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ sẽ là những yếu tố quan trọng để Chương trình 1719 có thể đạt được thành công trong thời gian tới.
